Υπό αμφισβήτηση η θεωρία για το «υπό εξαφάνιση» χρωμόσωμα Υ

Υπό αμφισβήτηση θέτει νέα αμερικανική έρευνα προηγούμενη θεωρία, σύμφωνα με την οποία το αρσενικό χρωμόσωμα Υ σιγά σιγά «χάνεται» και έτσι τα νέα στοιχεία δείχνουν να «διασώζουν» το μέλλον του ανδρικού φύλου.

Προηγούμενες έρευνες έδειχναν ότι το εν λόγω χρωμόσωμα, που μόνο οι άνδρες διαθέτουν στο γενετικό υλικό τους, φθείρεται γενετικά με το πέρασμα του χρόνου και μάλιστα τόσο γρήγορα, που θα έχει εξαφανιστεί σε πέντε εκατομμύρια χρόνια.

Τώρα, οι ερευνητές, με επικεφαλής την Τζένιφερ Χιουζ και τον Ντέιβιντ Πέιτζ του Ινστιτούτου Βιοϊατρικών Ερευνών Whitehead της Μασαχουσέτης και του τμήματος βιολογίας του πανεπιστημίου ΜΙΤ μελέτησαν τη διαχρονική εξέλιξη του χρωμοσώματος Υ μιας μαϊμούς (ρέζους μακάκου), που διαχωρίστηκε γενετικά από τον άνθρωπο πριν από περίπου 25 εκατ. χρόνια, και τη συνέκριναν με την εξέλιξη του αντίστοιχου
χρωμοσώματος του ανθρώπου και του χιμπατζή.

Οι επιστήμονες, από τις συγκριτικές μελέτες, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το χρωμόσωμα Υ δεν έχει χάσει καθόλου γονίδια κατά τα τελευταία έξι εκατομμύρια χρόνια και έχει χάσει ένα μόλις γονίδιο εδώ και 25 εκατ. χρόνια.


«Το Υ δεν πάει πουθενά και η απώλεια γονιδίων έχει πιθανότατα σταματήσει», δήλωσε η Τζένιφερ Χιούζ και πρόσθεσε: «Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα να ξανασυμβεί κάποτε, αλλά τα γονίδια που έχουν μείνει στο Υ, βρίσκονται εδώ για να μείνουν».

Τα ανθρώπινα κύτταρα περιέχουν 23 ζεύγη χρωμοσωμάτων, ένα από τα οποία αφορά το φύλο. Στις γυναίκες το συγκεκριμένο ζεύγος αποτελείται από δύο χρωμοσώματα Χ (ΧΧ), ενώ στους άνδρες από ένα χρωμόσωμα Χ κι ένα Υ (ΧΥ). Ένα γονίδιο μέσα στο Υ είναι αυτό που πυροδοτεί την ανάπτυξη στο αρσενικό έμβρυο των ανδρικών γεννητικών οργάνων και την έκκριση ανδρικών ορμονών.


Η γενετική φθορά του αποκλειστικά ανδρικού χρωμοσώματος Υ είναι πιθανότερη, επειδή -αντίθετα με τα δύο χρωμοσώματα Χ στις γυναίκες- υπάρχει πολύ λίγη ανταλλαγή γενετικού υλικού ανάμεσα στα χρωμοσώματα Χ και Υ κατά την αναπαραγωγή, με συνέπεια οι τυχόν μεταλλάξεις και εξαφανίσεις γονιδίων στο Υ να διατηρούνται διαχρονικά από άνδρα σε άνδρα πιο εύκολα. Οι γυναίκες είναι πιο προστατευμένες, επειδή το ένα Χ ανασυνδυάζεται γενετικά με το άλλο Χ του ίδιου ζεύγους χρωμοσωμάτων.

Το 2003, ο καθηγητής γενετικής Μπράιαν Σάικς, συγγραφέας του βιβλίου «Η κατάρα του Αδάμ: Ένα μέλλον χωρίς άνδρες», είχε προβλέψει την σταδιακή εκφύλιση και τελική εξαφάνιση του χρωμοσώματος Υ, ξεκινώντας από το γεγονός ότι σήμερα το γυναικείο χρωμόσωμα Χ έχει περίπου 800 γονίδια, ενώ το αρσενικό Υ λίγες μόλις δεκάδες.

Όμως η νέα έρευνα δείχνει ότι ενώ αρχικά το ανδρικό χρωμόσωμα όντως χάνει γονίδια με μεγάλη ταχύτητα, στη συνέχεια σταθεροποιείται γενετικά και ο εκφυλισμός του σταματά.