Ηλιακή καταιγίδα: Τα χειρότερα πέρασαν... για τώρα, λένε οι επιστήμονες

Ήταν η σφοδρότερη ηλιακή καταιγίδα της τελευταίας πενταετίας. Η - συνήθως συγκρατημένη- NASA προειδοποιούσε για πιθανό χάος στις τηλεπικοινωνίες, εκτεταμένες διακοπές ηλεκτροδότησης, ακόμη και για διατάραξη των αερομεταφορών εάν πλήττονταν τα συστήματα πλοήγησης. Όπως όλα δείχνουν ωστόσο, τα χειρότερα πέρασαν χωρίς να υπάρξουν σοβαρές επιπτώσεις. Επιστήμονες λένε ότι σωματίδια θα συνεχίσουν να «βομβαρδίζουν» τη Γη και τις επόμενες ώρες, όμως η καταιγίδα παραμένει στο επίπεδο G1, το χαμηλότερο στη σχετική κλίμακα.

«Σε αυτό το επίπεδο, οι επιπτώσεις θα είναι σχετικά ήπιες», λέει ο ʼλεξ Γιανγκ από το Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Γκόνταρντ της NASA. «Δεν πρόκειται δηλαδή για κάτι που θα μπορούσε να προκαλέσει προβλήματα.» Η
συγκεκριμένη καταιγίδα άρχισε να πλήττει τη Γη (όπως και τον 'Αρη) το πρωί της Πέμπτης, με ταχύτητα περίπου 1.300 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο και μετά από δύο ισχυρότατες ηλιακές εκλάμψεις, στις αρχές της εβδομάδας.

Ο Γιανγκ εξηγεί ότι οι προειδοποιήσεις των συναδέλφων του πριν από την καταιγίδα δεν ήταν ακριβώς «πολύ κακό για το τίποτα». Ο λόγος που το φαινόμενο «λυπήθηκε» τελικά τη Γη και δεν προκάλεσε ιδιαίτερα προβλήματα σχετίζεται με τη διεύθυνσή του την ώρα που έπληξε το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη μας. «Το μαγνητικό πεδίο της Γης έχει διεύθυνση προς το Βορρά», λέει ο ερευνητής προσθέτοντας ότι και κάθε ηλιακή καταιγίδα - ή στεφανιαία μαζική εκτίναξη, όπως είναι η επιστημονική της ονομασία- έχει μαγνητικό πεδίο.

Ο διευθυντής του τμήματος γεωεπιστημονικών μελετών της Βρετανικής Γεωλογικής Επισκόπησης, Ντέιβιντ Κέριτζ, συμφωνεί: συχνά είναι δύσκολο να προεξοφλήσει κανείς, μέχρι και την τελευταία στιγμή, πόσο σοβαρές - ή θεαματικές- θα είναι οι επιπτώσεις μιας ηλιακής καταιγίδας στη Γη. Αυτό εξαρτάται από τη μαγνητική ευθυγράμμιση των υλικών που υπάρχουν μέσα στην καταιγίδα, η οποία δεν μπορεί να προβλεφθεί.

«Το μαγνητικό πεδίο στον ηλιακό άνεμο δεν είναι στραμμένο προς επικίνδυνη διεύθυνση, όμως αυτό θα μπορούσε να αλλάξει νωρίς το βράδυ», λέει ο Κέριτζ προσθέτοντας ότι ο ίδιος και οι συνάδελφοί του θα παρακολουθούν την ηλιακή δραστηριότητα μέχρι τέλους. «Το σημείο του Ηλίου, από το οποίο προήλθε [η καταιγίδα] παραμένει ενεργό», εξηγεί ο καθηγητής. «Πρόκειται για έναν κύκλο 27 ημερών και εμείς βρισκόμαστε ακριβώς στα μισά», προειδοποιεί.

Η νηνεμία πριν από την καταιγίδα;
Το συγκεκριμένο επεισόδιο ηλιακής δραστηριότητας πάντως, θεωρείται μόνο μια πρόγευση όσων θα ακολουθήσουν κατά τον τρέχοντα 11ετή ηλιακό κύκλο. «Το επεισόδιο είναι το μεγαλύτερο των τελευταίων χρόνων, όμως δεν θεωρείται από τα σοβαρότερα με βάση τη σχετική κλίμακα», λέει ο Κρεγκ ʼντεργουντ από το Διαστημικό Κέντρο του Σάρεϊ, στη Βρετανία. «Αναμένουμε περισσότερες καταιγίδες αυτού του είδους και πιθανότατα πολύ σοβαρότερες από αυτήν, μέσα στο επόμενο έτος, καθώς πλησιάζουμε στην κορύφωση του ηλιακού κύκλου.»

Ο Δρ. ʼντεργουντ χαρακτηρίζει την καταιγίδα αυτή «καμπανάκι» σχετικά με την απόλυτη εξάρτηση του σύγχρονου τρόπου ζωής από τη διαστημική τεχνολογία και τις υποδομές ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες θα μπορούσαν να πληγούν σε ένα σοβαρότερο περιστατικό.

Την άποψη αυτή συμμερίζεται και ο διακεκριμένος καθηγητής Ντέιβιντ Σάουθγουντ, διευθυντής του τμήματος Επιστημών και Διαστημικής Εξερεύνησης του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος. Οι διαστημικές καταιγίδες, λέει, αποτελούν «μια υπενθύμιση ότι η Γη είναι μόνο ένας πλανήτης σε ολόκληρο το σύμπαν και ότι δεν έχουμε τον πλήρη έλεγχο του 'διαστημόπλοιου'.»