Κάθε χρόνο φτάνουν στους ουρανούς µας από τη Σαχάρα εκατοµµύρια τόνοι σκόνης. Και ανάλογα µε τις διαστάσεις και τη µορφή των κόκκων της, η σκόνη αυτή µπορεί να θερµάνει ή να ψυχράνει τον πλανήτη, ακόµη και να προκαλέσει κυκλώνες, όπως υποστηρίζουν ειδικοί επιστήµονες. Αποτελεί
όµως και τροφή για το πλαγκτόν των ωκεανών.
Χρησιµοποιώντας τα δεδοµένα από διάφορους κλιµατολογικούς δορυφόρους, ερευνητές της ΝΑSΑ και του Πανεπιστηµίου της Αλαµπάµας στο Χάντσβιλ κατάφεραν να υπολογίσουν πως γύρω στα 770 εκατ. τόνους σκόνης από τη Σαχάρα εισέρχονται κάθε χρόνο στην ατµόσφαιρα. Τώρα οι επιστήµονες θα αφιερώσουν τρία χρόνια για να κατανοήσουν καλύτερα ποιες µπορεί να είναι οι µεσοπρόθεσµες και οι µακροπρόθεσµες επιπτώσεις του φαινοµένου.
Μεταφέρεται στην ατµόσφαιρα
Η σκόνη µεταφέρεται στην ατµόσφαιρα από τους ανέµους. Ενα µέρος της πέφτει και πάλι στην έρηµο, όµως σχεδόν το 60% κατευθύνεται προς τον Ατλαντικό ή τη Μεσόγειο και σε µερικές περιπτώσεις φτάνει ώς τη Νότια Αµερική και στις νοτιοανατολικές ΗΠΑ. «Μέχρι σήµερα οι ερευνητές που επεξεργάζονται κλιµατικά µοντέλα της ατµόσφαιρας είχαν εισαγάγει την παράµετρο για τη δράση της σκόνης χωρίς ακριβή δεδοµένα και αυτό µπορεί να οδήγησε σε ανακριβείς προβολές για τις εκδηλώσεις του κλίµατος. Τώρα θέλουµε να καταλάβουµε τα χαρακτηριστικά αυτής της σκόνης και τις επιπτώσεις της», εξηγεί ο Σάνταρ Κρίστοφερ του Πανεπιστηµίου της Αλαµπάµας.
Πολύ λίγες έρευνες έχουν γίνει για τη σκόνη και την άµµο που σηκώνονται από τις ερήµους και µπαίνουν στην ατµόσφαιρα επειδή τα φυσικά µόρια είναι πολύ πιο περίπλοκα απ’ ό,τι, για παράδειγµα, τα µόρια που δηµιουργούνται από τα καυσαέρια.
Τα σωµατίδια έχουν διαστάσεις περίπου το ένα δέκατο των διαστάσεων µιας ανθρώπινης τρίχας και είναι πολύ διαφορετικά µεταξύ τους. Μερικά µπορούν να απορροφούν την ηλιακή ακτινοβολία, να την µετατρέπουν σε θερµότητα και να την απελευθερώνουν ξανά στον αέρα. Μερικά άλλα αντανακλούν στο Διάστηµα ένα µέρος της ηλιακής ακτινοβολίας που φτάνει στη Γη. Δηλαδή η δράση της σκόνης θερµαίνει και ψυχραίνει ταυτόχρονα την ατµόσφαιρα. «Οµως αυτό δεν είναι όλο», υπογραµµίζει ο Κρίστοφερ. «Τα σωµατίδια επιδρούν ακριβώς το ίδιο στην ενέργεια που εκπέµπεται από τις γήινες επιφάνειες, εν µέρει µεταφέροντάς την στον αέρα και εν µέρει αναπέµποντάς την και θερµαίνοντας το έδαφος από κάτω».
Πέφτει στον Ατλαντικό
Η σκόνη της Σαχάρας έχει και άλλη σηµαντική επίπτωση. Είναι πλούσια σε άζωτο, σίδηρο και φώσφορο και γι’ αυτό, όταν καταλήγει στον Ατλαντικό Ωκεανό, εµπλουτίζει το νερό και ενισχύει την παραγωγή του πλαγκτού, που µε τη σειρά του αµβλύνει το φαινόµενο του θερµοκηπίου καθώς απορροφά διοξείδιο του άνθρακα για να τραφεί. Η δράση των σωµατιδίων της σκόνης είναι πολύ περίπλοκη και δεν είναι εύκολο να προσδιοριστεί όταν εκπονούνται τα µοντέλα για το κλίµα. Για τον λόγο αυτό, η ΝΑSΑ άναψε το πράσινο φως στο πρόγραµµα CΑLΙΡSΟ (Cloud-Αerosol Lidar and Ιnfrared Ρathfinder Satellite Οbservation) που στα επόµενα χρόνια θα χρησιµοποιήσει τον δορυφόρο CΑLΙΡSΟ για να µελετήσει µε ακρίβεια τις επιπτώσεις που έχει στο κλίµα η σκόνη των ερήµων. Ο δορυφόρος είναι εξοπλισµένος µε ειδικό λέιζερ το οποίο ερευνά την ατµόσφαιρα για να προσδιορίσει τις διαστάσεις και τη δράση των σωµατιδίων µε στόχο να γίνουν κατανοητές οι πραγµατικές επιπτώσεις της σκόνης.
ΨΥΧΡΑΙΝΟΥΝ ΚΑΙ ΘΕΡΜΑΙΝΟΥΝ
Τα σωµατίδια της σκόνης της ερήµου µπορούν να θερµαίνουν και να ψυχραίνουν ταυτόχρονα την ατµόσφαιρα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου