Ποιοι είναι οι πιο κατοικήσιμοι πλανήτες;

Ο δορυφόρος του Κρόνου, Τιτάνας και εξωπλανήτες στο σύστημα Γκλίζε 581 συγκαταλέγονται στα σώματα που είναι πιθανότερο να μπορούν να φιλοξενήσουν ζωή. Διεθνής ομάδα επιστημόνων, η οποία ετοιμάζεται να επιδοθεί σε μια πρωτόγνωρη προσπάθεια αναζήτησης εξωγήινης ζωής, επινόησε δύο συστήματα αξιολόγησης προκειμένου να συντάξει λίστα με τους πλέον κατοικήσιμους πλανήτες και δορυφόρους. Τα αποτελέσματα της μελέτης τους δημοσιεύονται στην επιθεώρηση Astrobiology.

Μέχρι στιγμής, οι αστρονόμοι έχουν εντοπίσει περισσότερους από 700 πλανήτες εκτός του ηλιακού μας συστήματος και ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί σε αρκετές χιλιάδες μέσα στα επόμενα χρόνια. Κάποιοι επιστήμονες έχουν εκφράσει φόβους ότι καθώς οι γνωστοί εξωπλανήτες αυξάνονται, η αναζήτηση εξωγήινης ζωής θα περιορίζεται για να επικεντρωθεί σε όσους έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά με τη Γη.

Μια άλλη «σχολή» ωστόσο πιστεύει ότι αυτή η γεωκεντρική προσέγγιση είναι μάλλον περιοριστική. Έτσι στην έκθεσή τους, οι ερευνητές προτείνουν δύο διαφορετικούς δείκτες: ένα Δείκτη
Ομοιότητας με τη Γη (ESI) και ένα Δείκτη Πλανητικής Κατοικησιμότητας (PHI). Ο πρώτος κατηγοριοποιεί τους πλανήτες με βάση τα χαρακτηριστικά τους που παραπέμπουν στη Γη, ενώ ο δεύτερος αναφέρεται σε μια σειρά χημικών και άλλων παραμέτρων που θα μπορούσαν θεωρητικά να ευνοούν την ύπαρξη ζωντανών οργανισμών σε συνθήκες που δεν θυμίζουν τον πλανήτη μας.

«Το πρώτο ερώτημα είναι κατά πόσο συνθήκες που παραπέμπουν στη Γη μπορούν να εντοπιστούν σε άλλους κόσμους, από τη στιγμή που εμπειρικά γνωρίζουμε ότι οι συνθήκες αυτές θα ευνοούσαν την ύπαρξη ζωής», εξηγεί ένας εκ των συντακτών, ο αστροβιολόγος Ντιρκ Σούλτσε - Μάκουχ από το Κρατικό Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον. «Το δεύτερο ερώτημα είναι εάν σε εξωπλανήτες επικρατούν συνθήκες τέτοιες που να είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο ύπαρξης άλλων μορφών ζωής, γνωστών ή μη σε εμάς».

Οι επικρατέστεροι


Με βάση το σύστημά τους, οι επιστήμονες είδαν ότι στα σώματα που φέρουν τις μεγαλύτερες ομοιότητες με τη Γη συγκαταλέγονται ο Γκλίζε 581g - έστω και εάν η ίδια του η ύπαρξη αμφισβητείται από ορισμένους αστρονόμους- ο Αρης και ο Ερμής, ενώ ο Τιτάνας, ο ʼρης και η Ευρώπη, δορυφόρος του Δία, είναι - κατά τους ίδιους πάντα- τα σώματα με τον μεγαλύτερο δείκτη κατοικησιμότητας.

Οι ερευνητές εξηγούν ότι η «κατοικησιμότητα» με την ευρεία έννοιά της δεν περιορίζεται στην ύπαρξη νερού ή στο κατά πόσο ένας πλανήτης βρίσκεται σε τροχιά γύρω από ένα άστρο. «Για παράδειγμα, οι λίμνες υδρογονανθράκων στον Τιτάνα θα μπορούσαν να φιλοξενούν μια διαφορετική μορφή ζωής», αναφέρουν στην έκθεσή τους. «Μελέτες σε περιβάλλοντα υδρογονανθράκων στη Γη καταδεικνύουν με σαφήνεια ότι τέτοιου είδους περιβάλλοντα είναι θεωρητικά κατοικήσιμα, ενώ κατά τον ίδιο τρόπο, ορφανοί πλανήτες που περιπλανώνται ανεξάρτητα από κάποιο άστρο θα μπορούσαν να παρουσιάζουν χαρακτηριστικά κατάλληλα για να φιλοξενήσουν κάποια μορφή ζωής».