Παγκόσμια Ημέρα Ύπνου: Το 33% των ενηλίκων έχει αϋπνίες

Στην Ελλάδα πάνω από δύο εκατομμύρια άτομα αντιματωπίζουν προβλήματα με τον ύπνο τους, την ίδια ώρα που στην Ευρωπαϊκή Ένωση πρόσφατη έρευνα δείχνει πως περίπου ένας στους τρεις ενήλικες υποφέρει από αϋπνίες. Το φαινόμενο πλήττει συχνότερα τις γυναίκες, ενώ οι ηλικιωμένοι άνω των 65 χρόνων αναφέρεται ότι πάσχουν από αϋπνία σε ποσοστό που πλησιάζει το 50%.

Σημειώνεται πως η αϋπνία συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα και διαβήτη, ενώ οι διαταραχές του ύπνου μπορεί να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στη μνήμη, τη μάθηση, το καρδιαγγειακό, το ανοσοποιητικό, το νευρικό σύστημα, ακόμη και στην κοινωνική συμπεριφορά.

Το πιο τραγικό, όμως, είναι πως τα άτομα που πάσχουν από αϋπνία, για περισσότερο από έναν χρόνο, έχουν 40 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν κατάθλιψη. Αναγνωρίζοντας το πρόβλημα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει θεσπίσει την 21η Μαρτίου, ως Παγκόσμια Ημέρα Ύπνου, για να ευαισθητοποιήσει το κοινό, τους γιατρούς και τους άλλους παράγοντες στο χώρο της υγείας, για τη
σημασία του επαρκούς, σε ποσότητα και ικανοποιητικής ποιότητας ύπνου.

Εκτιμάται πως ο χρόνος που περνάμε κοιμώμενοι είναι κατά 20% λιγότερος σε σχέση με εκείνον που οι άνθρωποι απολάμβαναν πριν από 100 χρόνια. Οι απώλειες σε απαραίτητες ώρες ύπνου αφορά και νεαρότερες ηλικίες καθώς πρόσφατη μελέτη σε εφήβους καταγράφει ότι το 1/3 των ερωτηθέντων εμφανίζουν σημαντική καθυστέρηση στην επέλευση του ύπνου και επίσης ένα 1/3 αναφέρουν ανεπαρκή διάρκεια ύπνου.

Επισημαίνεται πως η αϋπνία που χαρακτηρίζεται από δυσκολία στη διατήρηση του ύπνου, λόγω νυχτερινών αφυπνίσεων, είναι εξίσου συχνή με την αϋπνία που χαρακτηρίζεται από καθυστερημένη επέλευση ύπνου. Οι επιστήμονες τονίζουν πως η απόδοση ενός ατόμου σε γνωστικές δοκιμασίες είναι σημαντικά μειωμένη, όταν υπάρχει στέρηση ύπνου, ενώ σε μεγάλο βαθμό επηρεάζεται και η συγκέντρωση.

Επίσης, όταν υποφέρουμε από έλλειψη ύπνου είμαστε πιο ευάλωτοι σε λοιμώξεις και διάφορες άλλες νόσους, γεγονός που δείχνει ότι ο ύπνος παίζει ρόλο στην καλύτερη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, ενώ εκκρίνεται αυξητική ορμόνη και πραγματοποιείται καλύτερα η κυτταρική ανάπτυξη.

Τα άτομα που πάσχουν από στέρηση ύπνου είναι συχνά βλοσυρά, κατηφή και απογοητεύονται εύκολα. Το τμήμα του εγκεφάλου που ελέγχει τη διάθεση, τα συναισθήματα και την κοινωνική λειτουργικότητα διακόπτει τη λειτουργία του κατά τη διάρκεια του ύπνου, προκειμένου να διασφαλισθεί η βέλτιστη απόδοσή του κατά την ημέρα.

Είναι σημαντική η παρατήρηση που γίνεται από επιστημονικούς κύκλους ότι η «ποσότητα» ύπνου, που χρειάζονται οι άνθρωποι, διαφέρει από άτομο σε άτομο και εξαρτάται από έναν αριθμό παραγόντων, συμπεριλαμβανομένης της ηλικίας, της γενετικής προδιάθεσης, της άσκησης, των καθημερινών δραστηριοτήτων και της ποιότητας του ύπνου. Η σύσταση ότι χρειαζόμαστε οκτώ ώρες ύπνου τη νύχτα, ώστε να λειτουργούμε σωστά τις υπόλοιπες ώρες δεν ισχύει για όλους.

Τονίζεται πως, αν ο άνθρωπος, όταν ξυπνάει αισθάνεται ανανεωμένος και δεν νιώθει νύστα κατά τη διάρκεια της ημέρας, ο ύπνος τους είναι επαρκής. Τα μωρά, οι ηλικιωμένοι και οι έγκυες ενδέχεται να χρειάζονται περισσότερο ύπνο από τον μέσο όρο. Παρότι η αϋπνία αποτελεί συχνό πρόβλημα στον γενικό πληθυσμό, υπάρχουν πολλοί, οι οποίοι, ενώ υποφέρουν, δεν γνωρίζουν από πού να ζητήσουν βοήθεια και δεν έχουν ποτέ κάνει κάτι για ν’ απαλλαγούν από το πρόβλημα.

Σήμερα, διατίθενται διάφορες μέθοδοι αντιμετώπισης της αϋπνίας. Υπάρχουν εξειδικευμένες φαρμακευτικές αγωγές και μη φαρμακευτικές μέθοδοι. Σε κάθε περίπτωση, η φαρμακευτική, και μη, αγωγή θα πρέπει να εξατομικεύεται και να χορηγείται από ειδικευμένους ιατρούς. Στην Ελλάδα υπάρχουν Κέντρα Αντιμετώπισης των Διαταραχών του Ύπνου που μπορούν να παρέχουν εξειδικευμένη βοήθεια στους πάσχοντες από αϋπνία.

Αυτά είναι:


* Αιγινήτειο Νοσοκομείο (Αθήνα), Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, τηλ.: 210-7289324
* Νοσοκομείο Σωτηρία (Αθήνα), Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική, τηλ.: 210-7710012
* Νοσοκομείο Ευαγγελισμού (Αθήνα), Πανεπιστημιακή Κλινική Εντατικής Θεραπείας και Πνευμονολογίας, τηλ.: 210-7236743
* Σισμανόγλειο Νοσοκομείο (Αθήνα), τηλ.: 210-8043203
* Ευγενίδειο Νοσοκομείο (Αθήνα), τηλ.: 210-7236743
* Νοσοκομείο Παπανικολάου (Θεσσαλονίκη), τηλ.: 2310-358278
* Νοσοκομείο Άγιος Παύλος (Θεσσαλονίκη), τηλ.: 2310-493500
* Πνευμονολογική Κλινική του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Κρήτης (Ηράκλειο), τηλ.:2810-394824
* Πνευμονολογική Κλινική του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Θεσσαλίας (Λάρισα), τηλ.: 2410-301193