Η μακρά παραμονή στο Διάστημα βλάπτει εγκέφαλο, όραση

Ανησυχία ότι το ανθρώπινο σώμα μπορεί να μην είναι σε θέση να αντέξει μακρά παραμονή στο Διάστημα γεννούν τα αποτελέσματα νέας μελέτης ερευνητών από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Χιούστον, στο Τέξας. Μαγνητικές τομογραφίες σε 27 αστροναύτες της NASA, οι οποίοι είχαν περάσει περισσότερο από ένα μήνα σε αποστολή, αποκάλυψαν βλάβες στα μάτια και στον εγκεφαλικό ιστό.

 Συγκεκριμένα, όπως γράφουν οι επιστήμονες στην επιθεώρηση Radiology, οι εξετάσεις έδειξαν μια σειρά από παραμορφώσεις στο βολβό του ματιού, στο οπτικό νεύρο και στην υπόφυση. Σε επτά αστροναύτες, η παραμόρφωση ενός ή και των δύο βολβών είχε ως αποτέλεσμα να εμφανίσουν πρεσβυωπία, τέσσερις παρουσίαζαν πρήξιμο γύρω από το οπτικό νεύρο, ενώ τρεις είχαν παραμορφωμένη υπόφυση. Οι ερευνητές
παραδέχονται ότι δεν γνωρίζουν εάν οι βλάβες αυτές είναι πλήρως αναστρέψιμες.

 Ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας Λάρι Κρέιμερ λέει ότι τα ευρήματα μπορούν να αποδοθούν στη συσσώρευση εγκεφαλονωτιαίου υγρού στον εγκέφαλο των αστροναυτών, η οποία με τη σειρά της οφείλεται στην έκθεσή τους στη μικροβαρύτητα του Διαστήματος. «Η ενδοκρανιακή υπέρταση που προκαλείται από τη μικροβαρύτητα αποτελεί, υποθετικά, παράγοντα κινδύνου και, δυνητικά, περιορίζει τα μακράς διαρκείας ταξίδια στο Διάστημα», επισημαίνει ο καθηγητής συμπληρώνοντας ότι η ομάδα του θα επιχειρήσει να επιβεβαιώσει τα συμπεράσματά της, να εντοπίσει τα ακριβή αίτια των παραμορφώσεων και να σκεφτεί πιθανές λύσεις.

 «Αναλογιστείτε τις πιθανές επιπτώσεις για τις προταθείσες επανδρωμένες αποστολές στον ʼρη ή ακόμη και για τα σχέδια για διαστημικό τουρισμό», λέει ο Κρέιμερ. «Μπορούν τελικά να αντιμετωπιστούν οι κίνδυνοι; Μπορούν οι παραμορφώσεις που εντοπίσαμε να αναστραφούν εντελώς;», διερωτάται.

 Να σημειωθεί ότι οι αποστολές με διαστημικά λεωφορεία διαρκούν συνήθως περίπου δύο εβδομάδες, ενώ η παραμονή ενός αστροναύτη στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό μπορεί να υπερβεί το εξάμηνο. Μια αποστολή στον ʼρη θα μπορούσε να διαρκέσει ακόμη και ενάμιση χρόνο.

 Θολή όραση

 Τα συμπεράσματα της μελέτης συμπληρώνουν και ενισχύουν αυτά παλαιότερων ερευνών. Μόλις τον περασμένο μήνα, η NASA δημοσίευσε στην ιστοσελίδα της ένα άρθρο με θέμα τις αλλαγές που παρατηρούσαν στην όρασή τους αστροναύτες του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού. Επικαλούμενος μελέτη του 2011, ο συντάκτης έγραφε ότι και οι επτά αστροναύτες που υπεβλήθησαν σε εξετάσεις, ανέφεραν θολή όραση.

 Η αμερικανική διαστημική υπηρεσία παρέχει στα πληρώματα ειδικά γυαλιά, τα οποία βελτιώνουν την όραση όσο οι αστροναύτες βρίσκονται σε αποστολή, όμως τα αποτελέσματα της νέας μελέτης υπενθυμίζουν ότι προς το παρόν δεν είναι εύκολο να προβλεφθούν και να αντιμετωπιστούν όλοι οι πιθανοί κίνδυνοι που εγκυμονεί για την ανθρώπινη υγεία ένα ταξίδι στο Διάστημα.