Επανάσταση! Τεχνητό νεφρό θα εμφυτεύεται στο σώμα

Το πρώτο πειραματικό μοντέλο εμφυτεύσιμου τεχνητού νεφρού παρουσίασαν ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο (UCSF), μια εξέλιξη που γεννά ελπίδες για τη μελλοντική εξάλειψη της ανάγκης να υποβάλλονται οι νεφροπαθείς στην επίπονη διαδικασία της αιμοκάθαρσης ή στην αγωνιώδη αναζήτηση συμβατού μοσχεύματος.
Η συσκευή θα έχει το μέγεθος κούπας καφέ και θα λειτουργεί εξίσου καλά με ένα ζωντανό υγιές όργανο. Η λειτουργία της βασίζεται σε χιλιάδες μικροσκοπικά φίλτρα που θα απομακρύνουν τις τοξίνες από το αίμα και ένα βιολογικό αντιδραστήριο το οποίο θα μιμείται με ακρίβεια τον μεταβολικό ρόλο του φυσιολογικού νεφρού διατηρώντας την ισορροπία των ηλεκτρολυτών και του όγκου των υγρών του σώματος. Ο δρόμος μέχρι να βγει στην αγορά είναι μακρύς: οι κλινικές δοκιμές του εμφυτεύσιμου τεχνητού νεφρού θα ξεκινήσουν σε πέντεεπτά χρόνια.

Η πολυπληθής ομάδα επιστημόνων υπό τον καθηγητή Εμβιομηχανικής στο UCSF ΣούβοΡόι στηρίζεται σε ένα αντίστοιχο μηχάνημα το οποίο έχει αποδειχθεί αποτελεσματικό για τους βαριά ασθενείς, λειτουργεί όμως εξωτερικά και έχει το μέγεθος δωματίου. Στόχος του δρος Ρόι είναι να εφαρμόσει την τεχνολογία παραγωγής σιλικόνης σε συνδυασμό με ειδικά σχεδιασμένους μικροσκοπικούς θαλάμους που θα φιλοξενήσουν ζωντανά νεφρικά κύτταρα συρρικνώνοντας έτσι την
ήδη υπάρχουσα συσκευή σε εμφυτεύσιμο μέγεθος.

Η συσκευή θα χρησιμοποιεί τη φυσιολογική πίεση του αίματος στο σώμα ώστε να περνάει και να φιλτράρεται το αίμα χωρίς να χρειάζονται αντλίες ή εξωτερική παροχή ηλεκτρικού ρεύματος. Επίσης σε επίπεδο ιστών οι ειδικοί επί της εμβιομηχανικής θα καλλιεργήσουν ζωντανά κύτταρα νεφρικών σωληναρίων ώστε να συμπληρωθούν οι βιολογικές λειτουργίες του νεφρού. Ενα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα του τεχνητού νεφρού είναι ότι θα μπορεί να εμφυτεύεται στο σώμα χωρίς την ανάγκη χορήγησης ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων, γεγονός που θα επιτρέπει στον ασθενή να ζει έτσι μια πιο φυσιολογική ζωή.

«Η συσκευή έχει σχεδιαστεί ώστε να παρέχει τα περισσότερα οφέλη μιας μεταμόσχευσης νεφρού, ενώ ταυτόχρονα θα παρακάμπτει το πρόβλημα του περιορισμένου αριθμού δωρητών οργάνων ετησίως. Θα μειώσει δραστικά τα προβλήματα υγείας που προκαλεί η νεφρική ανεπάρκεια σε εκατομμύρια πάσχοντες παγκοσμίωςμειώνοντας παράλληλα ένα από τα μεγαλύτερα κόστη στο αμερικανικό σύστημα υγείας» λέει ο δρ Ρόι.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια πλήττει κάθε χρόνο 500.000 άτομα, αριθμός που αυξάνεται κατά 5%-7% ετησίως, κυρίως λόγω των νεφρικών βλαβών που συνδέονται με τον διαβήτη και την υπέρταση. Αντιμετωπίζεται με αιμοκάθαρση, η οποία όμως δημιουργεί μακροπρόθεσμα επιπλοκές στην υγεία των νεφροπαθών, ενώ έχει και σημαντικές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής τους. Ο ασθενής υποχρεούται να πηγαίνει στο νοσοκομείο περίπου τρεις φορές την εβδομάδα και να παραμένει συνδεδεμένος με το μηχάνημα που φιλτράρει εξωτερικά το αίμα του για τρεις-πέντε ώρες κάθε φορά.

«Η διαδικασία της αιμοκάθαρσης είναι εξαντλητική και υποκαθιστά μόλις το 13% της φυσιολογικής λειτουργίας των νεφρών. Ως αποτέλεσμα μόνο το 35% των ασθενών που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση ζουν για περισσότερο από πέντε χρόνια» επισημαίνει ο δρ Ρόι.

Μέχρι στιγμής η βαριάς μορφής νεφρική ανεπάρκεια που απαιτεί αιμοκάθαρση αντιμετωπίζεται πλήρως μόνο με μεταμόσχευση νεφρού. Υπάρχει όμως μεγάλη δυσαναλογία ανάμεσα στον αριθμό των ατόμων που βρίσκονται σε λίστες αναμονής για την εύρεση του κατάλληλου μοσχεύματος και όσων πράγματι το βρίσκουν. Στις ΗΠΑ το 2009 από τους 85.000 νεφροπαθείς που υπήρχαν στην αντίστοιχη λίστα αναμονής μόλις 17.000 προχώρησαν σε μεταμόσχευση. Εκτιμάται ότι λόγω έλλειψης δωρητών χιλιάδες ασθενείς πεθαίνουν κάθε χρόνο περιμένοντας να βρεθεί μόσχευμα.