Εχουμε τον τρίτο υψηλότερο συντελεστή ΦΠΑ, τον τρίτο υψηλότερο φόρο στη βενζίνη, τον τρίτο υψηλότερο συντελεστή για τον υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών και ένα από τα χειρότερα ποσοστά φορολόγησης των επιχειρήσεων και από τις υψηλότερες ονομαστικές φορολογικές επιβαρύνσεις όσων... δηλώνουν τα εισοδήματά τους, δηλαδή μισθωτών και συνταξιούχων.
Η φορολογική επέλαση έχει ήδη προκαλέσει έντονες αντιδράσεις καθώς, εκτός του ότι επιτείνει την ύφεση και εντείνει τις αδικίες, τελικώς δεν οδηγεί καν στην αναμενόμενη αύξηση των εσόδων. Κι αυτό γιατί:
* Μειώνεται η κατανάλωση σε αγαθά που αποδίδουν πολλά φορολογικά έσοδα (π.χ. πωλήσεις νέων Ι.Χ., καύσιμα, τσιγάρα κ.λπ.).
* Δημιουργούνται ισχυρότερα κίνητρα για φοροδιαφυγή. Οι επιχειρήσεις αποφεύγουν να προχωρήσουν στη διανομή κερδών (μερισμάτων) ή εκμεταλλεύονται τα «παράθυρα» της νομοθεσίας, με αποτέλεσμα
να μην συλλέγονται τα προσδοκώμενα έσοδα.
Κατ' επιταγήν της τρόικας, η εκτόξευση των φορολογικών συντελεστών προηγήθηκε των μέτρων για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής τα οποία χρειάζονται χρόνο να αποδώσουν. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να εντείνονται οι αδικίες κατά των φτωχότερων εισοδηματικά στρωμάτων αλλά και των ειλικρινών φορολογούμενων, καθώς όσοι φοροδιαφεύγουν δεν επιβαρύνονται.
Η Ελλάδα ήταν ούτως ή άλλως «παράδεισος» της έμμεσης φορολογίας (ΦΠΑ, ειδικοί φόροι κατανάλωσης), η οποία λειτουργεί υπέρ των πλουσίων και κατά των φτωχών, καθώς δεν επιβαρύνει ανάλογα με το εισόδημα αλλά όλους το ίδιο. Μετά και την επιβολή των μέτρων του μνημονίου, το κράτος εισπράττει από τους έμμεσους φόρους περίπου το 61% των φορολογικών εσόδων. Είναι το μεγαλύτερο ποσοστό που έχει καταγραφεί εδώ και τουλάχιστον μία δεκαπενταετία στην Ελλάδα. Για το 2010, εκτιμάται ότι η άμεση φορολογία (που επιβάλλεται αναλογικά ανάλογα με τις αντοχές του καθενός) θα αποφέρει 21,85 δισ. ευρώ, έναντι 33,8 δισ. ευρώ από την έμμεση. Οι επιδόσεις αυτές είναι από τις χειρότερες στην Ευρώπη.
Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Eurostat για τη χρήση του 2008 δείχνουν ότι η Ελλάδα περιμένει από την έμμεση φορολογία το 38% των συνολικών εσόδων, όταν ο μέσος όρος της Ε.Ε. διαμορφώνεται στο 33,9% (ενδεικτικά: Ισπανία 30,8%, Γερμανία 32,6%, Ολλανδία 32,4%). Προφανώς, ο δείκτης θα έχει επιδεινωθεί μετά τη λαίλαπα της έμμεσης φορολογίας που προκάλεσε η τρόικα (ΦΠΑ, φόροι καυσίμων, φόροι πολυτελείας κ.λπ.).
Επιβάρυνση
Η τρόικα έχει επιβάλει φορολογικό Μεσαίωνα στην Ελλάδα, κάτι που αποδεικνύεται από τα στοιχεία της Κομισιόν και του ΟΟΣΑ:
* Εχουμε τον 3ο υψηλότερο συντελεστή ΦΠΑ μεταξύ των «27». Μετά την εφαρμογή του 23%, μας ξεπερνούν μόνο τα βόρεια κράτη (Δανία, Σουηδία, Φιλανδία) αλλά και οι χώρες στις οποίες έχει πατήσει το πόδι του το ΔΝΤ (Ουγγαρία, Ρουμανία).
* Υψηλότερος φόρος στην αμόλυβδη, επιβάλλεται μόνο στην Ολλανδία και στη Μ. Βρετανία. Υπάρχουν ημέρες που η βενζίνη της Ελλάδας είναι η ακριβότερη στην Ευρώπη, λόγω και του υψηλού ΦΠΑ.
* Οι ασφαλιστικές εισφορές τόσο των εργαζομένων όσο και των εργοδοτών είναι οι τρίτες υψηλότερες στην Ευρώπη, μετά την Αγγλία και τη Γαλλία. Ο εργαζόμενος θα εξακολουθήσει να καταβάλλει το 16% του μισθού του σε εισφορές παρά το γεγονός ότι μετά την εφαρμογή του νέου ασφαλιστικού νόμου, η σύνταξη που θα πάρει θα είναι μειωμένη. Και για τους εργοδότες το κόστος ασφάλισης ξεπερνά το 28%, από τα υψηλότερα στην Ευρώπη σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του ΟΟΣΑ.
* Οι μισθωτοί βρίσκονταν σε εξαιρετικά δύσκολη θέση και πριν από το μνημόνιο. Σύμφωνα με έρευνα του ΟΟΣΑ, οικογένεια με μία πηγή εισοδήματος και δύο παιδιά έφτανε το 2008 να καταβάλλει έως και το 41,7% του εισοδήματός της σε φόρους και εισφορές. Σε καμία άλλη χώρα δεν καταγράφηκε τέτοιος συντελεστής, με εξαίρεση την Ουγγαρία (43,7%). Μετά την εφαρμογή του μνημονίου, η κατάσταση έχει επιδεινωθεί για τους εργαζόμενους. Η νέα φορολογική κλίμακα φέρνει περισσότερα βάρη για τα μεσαία και υψηλά εισοδήματα, ενώ εκατοντάδες χιλιάδες Ελληνες έχουν υποστεί και μείωση μισθού. Ακόμη και ένας υψηλόμισθος καταλήγει να θυσιάζει το μεγαλύτερο μέρος των εισοδημάτων του στις κρατήσεις. Το παράδειγμα είναι εντυπωσιακό: Ενας μισθωτός με μεικτές μηνιαίες αποδοχές 3.000 ευρώ κοστίζει στην επιχείρησή του περίπου 55.000 ευρώ, αν προστεθούν και οι εργοδοτικές εισφορές. Στην τσέπη του, όμως, καταλήγει να εισπράττει περίπου 28.000 ευρώ ετησίως ή 2.000 ευρώ τον μήνα, αν αφαιρεθούν οι ασφαλιστικές εισφορές και ο φόρος. Δηλαδή, χάνεται το ένα τρίτο του εισοδήματος.
* Για τις επιχειρήσεις, ο ονομαστικός συντελεστής φορολόγησης μπορεί να ξεπεράσει πλέον ακόμη και το 50% μετά την επιβολή της έκτακτης εισφοράς (η οποία θα ισχύσει για τουλάχιστον τρία χρόνια, σύμφωνα με την πρόβλεψη του μνημονίου) αλλά και του νέου φόρου στα μερίσματα. Είναι και αυτός από τους υψηλότερους στην Ευρώπη. Στην πραγματικότητα, βέβαια, οι επιχειρήσεις καταφέρνουν πολλές φορές να ξεφεύγουν εκμεταλλευόμενες τα «παράθυρα» του φορολογικού νόμου και τα πάσης φύσεως κίνητρα.
Την ίδια ώρα που επεβλήθησαν τα σκληρά φορολογικά μέτρα, η τρόικα προτρέπει την κυβέρνηση να καταβάλει σκληρό αγώνα για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής. Ομως οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές οδηγούν στην ενίσχυση της φοροδιαφυγής και τον στραγγαλισμό αυτών που δηλώνουν κανονικά τα εισοδήματά τους. Για παράδειγμα, η αύξηση του ανώτατου φορολογικού συντελεστή στην κλίμακα φορολογίας των μισθωτών και των συνταξιούχων από το 40% στο 45% (για ετήσια εισοδήματα άνω των 100.000 ευρώ) δεν πλήττει τους πραγματικά πλούσιους, πολύ απλά διότι αυτοί δεν δηλώνουν υψηλά εισοδήματα. Πλήττει όμως τους ειλικρινείς φορολογούμενους, που δηλώνουν το σύνολο των εισοδημάτων τους.
Νέα φοροκαταιγίδα ενόψει δύσκολου χειμώνα
Τον οριστικό κατάλογο των φορολογικών μέτρων της επόμενης χρονιάς θα καταρτίσει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης μέσα στο Σεπτέμβριο ενόψει της κατάρτισης του προϋπολογισμού του 2011 αλλά και της έλευσης του κλιμακίου του ΔΝΤ τον Οκτώβριο.
Το οικονομικό επιτελείο βρίσκεται από τώρα σε αναζήτηση νέων πηγών άντλησης φορολογικών εσόδων, καθώς θέλει να αποφύγει τη μετάταξη όσο το δυνατόν περισσότερων προϊόντων από τον χαμηλό συντελεστή στον κανονικό. Από το συγκεκριμένο μέτρο πάντως έχουν προϋπολογιστεί έσοδα ενός δισ. ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι το εγχείρημα εύρεσης εναλλακτικών πηγών δεν θα είναι καθόλου εύκολο.
Ηδη, στο τραπέζι έχουν πέσει διάφορες προτάσεις για την εξεύρεση εναλλακτικών πηγών εσόδων, μεταξύ των οποίων είναι:
1 Η νέα ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών, η οποία εκτιμάται ότι μπορεί να λειτουργήσει μετά το κλίμα που έχει δημιουργηθεί στην αγορά από τις πρώτες κατασχέσεις ακινήτων.
2 Η περαίωση εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
3 Η ενίσχυση των φορολογικών ελέγχων ειδικά από τις εφορίες.
Ούτως ή άλλως, η φοροατζέντα του χειμώνα περιλαμβάνει:
* Την ετοιμασία των νέων αντικειμενικών αξιών που θα ενεργοποιηθούν από την 1/1/2011.
* Την αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των τελών κυκλοφορίας.
* Την επιβολή νέας έκτακτης εισφοράς στα κέρδη των επιχειρήσεων. Πάντως, θα συζητηθεί και το ενδεχόμενο να μην ισχύσει η φορολόγηση των μερισμάτων των επιχειρήσεων.
* Την επιβολή φόρου για τη νομιμοποίηση των αυθαιρέτων κτισμάτων.
* Τη θέσπιση «πράσινου φόρου», ο οποίος εκτός απροόπτου θα βαρύνει τις επιχειρήσεις.
* Την αλλαγή στο σύστημα των αποδείξεων, με στόχο να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο η συμμετοχή των πολιτών στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής. Μεταξύ άλλων εξετάζεται ορισμένες κατηγορίες αποδείξεων να έχουν μεγαλύτερη... βαρύτητα για τους φορολογούμενους. Επίσης συζητείται το ενδεχόμενο οι φορολογούμενοι να μην γνωρίζουν εκ των προτέρων την αξία των αποδείξεων που πρέπει να συλλέξουν για να μην πληρώσουν επιπλέον φόρους.
Εταιρικά χαράτσια μόνο στα χαρτιά
Με τη «μονιμοποίηση» της έκτακτης εισφοράς στα κέρδη των επιχειρήσεων κατ' επιταγή της τρόικας αλλά και την αλλαγή στον τρόπο φορολόγησης των εταιρικών κερδών (τα διανεμόμενα κέρδη θα φορολογούνται πλέον με βάση την κλίμακα), η Ελλάδα διεκδικεί μια από τις πρώτες θέσεις στη λίστα των χωρών μελών του ΟΟΣΑ όσον αφορά τη φορολόγηση των εταιρικών κερδών.
Ουσιαστικά, η επιβάρυνση για τις επιχειρήσεις μπορεί να ξεπεράσει το 50%, καθώς πρέπει να καταβληθούν τρεις φόροι:
* Ο φόρος επί των εταιρικών κερδών, που για φέτος υπολογίζεται με συντελεστή 24%.
* Ο φόρος επί των διανεμόμενων κερδών. Υπολογίζεται προκαταβολή με συντελεστή 40% επί των μερισμάτων, ενώ αν ο μέτοχος δηλώνει υψηλά εισοδήματα, τότε τα μερίσματα μπορεί να φορολογηθούν με συντελεστή 45%.
* Η έκτακτη εισφορά στις κερδοφόρες επιχειρήσεις θα επιβάλλεται όσο θα βρίσκεται σε ισχύ το μνημόνιο. Υπολογίζεται με συντελεστή έως και 10% ανάλογα με το ύψος της κερδοφορίας.
Ευρωπαϊκή πρωτιά
Αν προστεθούν οι τρεις επιβαρύνσεις -και ανάλογα με το ποσοστό των κερδών που θα διανείμει η επιχείρηση στους μετόχους της- ο τελικός φορολογικός συντελεστής μπορεί να φτάσει ακόμη και στο 55%. Τέτοιος συντελεστής, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, υπάρχει μόνο σε τρεις χώρες: στη Δανία, στη Γαλλία, και στη Βρετανία. Για το 2010, η φορολογική επιβάρυνση των επιχειρήσεων σε όλες τις υπόλοιπες χώρες του ΟΟΣΑ είναι χαμηλότερη του 50%. Στην Τουρκία, η συνολική φορολογική επιβάρυνση διαμορφώνεται στο 34%, ενώ στην Ιταλία, στο 36,6%. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα, πριν το μνημόνιο, ήταν στις τελευταίες θέσεις του ΟΟΣΑ με συνολική φορολογική επιβάρυνση 32,5% (μέχρι και πέρυσι, εκτός του ότι δεν υπήρχαν οι έκτακτες εισφορές, τα μη διανεμόμενα κέρδη φορολογούνταν με 24% και τα μερίσματα με 10% επιπλέον).
Βέβαια, αξίζει να σημειωθεί ότι αυτοί είναι οι ονομαστικοί συντελεστές φορολόγησης των επιχειρήσεων. Οι πραγματικοί, είναι στην Ελλάδα σαφώς χαμηλότεροι λόγω των «παραθύρων» που αφήνει η φορολογική νομοθεσία για μείωση της φορολογητέας ύλης.
Πανάκριβη βενζίνη, ελάχιστα έσοδα
Δεύτερη στην Ευρώπη στη φορολόγηση της βενζίνης είναι η Ελλάδα μετά τις αλλεπάλληλες αυξήσεις στον ειδικό φόρο κατανάλωσης.
Αν ληφθεί υπόψη και ο νέος αυξημένος συντελεστής ΦΠΑ (23%), τότε για κάθε λίτρο βενζίνης πληρώνουμε περίπου 88-90 λεπτά σε φόρους.
Οι πίνακες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δείχνουν τον λόγο για τον οποίο οι Ελληνες πληρώνουν την ακριβότερη βενζίνη στην Ευρώπη και μια από τις ακριβότερες στον κόσμο. Μόνο ο ειδικός φόρος αντιστοιχεί στα 68 λεπτά ανά λίτρο. Πρώτη είναι η Ολλανδία με 71,9 λεπτά ανά λίτρο. Επί του φόρου αυτού επιβάλλεται και ο ΦΠΑ. Ετσι, μετά και την επιβολή του φόρου 23%, η επιβάρυνση ανεβαίνει ακόμη περισσότερο.
Παρά την εκτόξευση της φορολογικής επιβάρυνσης, είναι αμφίβολο αν θα επιτευχθεί ο στόχος των εσόδων από τον ειδικό φόρο στα καύσιμα. Στο 7μηνο, το υπουργείο Οικονομικών έχει συλλέξει 3,2 δισ. ευρώ ενώ καλείται να εισπράξει επιπλέον 2,5 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του έτους. Πάντως, ήδη στην αγορά καυσίμων κάνουν λόγο για σημαντική μείωση της κατανάλωσης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου