Μειώνεται το φυτοπλαγκτόν της Γης

Με μέσο ετήσιο ρυθμό 1% μειώνεται εδώ και περίπου έναν αιώνα, το θαλάσσιο φυτοπλαγκτόν, το σύνολο των απειράριθμων μικροσκοπικών οργανισμών που «καταβροχθίζουν» αέρια του θερμοκηπίου και τρέφουν - άμεσα ή έμμεσα - κάθε ζωντανό πλάσμα των ωκεανών. Αυτό διαπίστωσε για πρώτη φορά μια νέα καναδική επιστημονική μελέτη.

Οι επιστήμονες προειδοποιειούν ότι εάν η τάση συνεχιστεί, θα αποδιοργανώσει τις αλυσίδες τροφής στις θάλασσες του πλανήτη μειώνοντας κι άλλο τα ψάρια που αλιεύονται για ανθρώπινη κατανάλωση.


Παράλληλα, εκτιμούν ότι θα επιταχυνθεί η κλιματική αλλαγή.

Η έρευνα κράτησε τρία χρόνια. Πραγματοποιήθηκε υπό τον καθηγητή Ντάνιελ Μπόις του
πανεπιστημίου Νταλουζί του Χάλιφαξ. Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature.

Μείωση φυτοπλανγκτού κατά 40% από το 1950

Οι επιστήμονες υπολογίζουν ότι μόνο μετά το 1950 έχει χαθεί περίπου το 40% του φυτοπλαγκτού.

Όπως επισημίνουν, γνώριζαν από δορυφορικές εικόνες ότι το φυτοπλαγκτόν στα ανώτερα στρώματα των θαλασσών μειώνεται εδώ και 30 χρόνια, με συνέπεια την μείωση της συγκέντρωσης χλωροφύλλης, της πράσινης ουσίας η οποία βοηθά το φυτοπλαγκτόν να φωτοσυνθέτει, δηλαδή να απορροφά διοξείδιο και να απελευθερώνει οξυγόνο, περίπου το μισό αυτού που αναπνέουμε.

Στο πλαίσιο της έρευνας, μελετήθηκαν παλαιά ναυτιλιακά αρχεία που φθάνουν μέχρι το 1900 και κατέγραφαν τη διαφάνεια των νερών - σχετίζεται άμεσα με την ποσότητα φυτοπλαγκτού στο νερό - ενώ διαπιστώθηκε ότι η τάση μείωσης του φυτοπλαγκτού έχει ξεκινήσει εδώ και τουλάχιστον ένα αιώνα σε όλο σχεδόν τον πλανήτη.

Εξαίρεση αποτελούν μόνο μερικές παράκτιες ζώνες, όπου το φυτοπλαγκτόν έχει αυξηθεί, καθώς εκεί χύνονται τα χημικά υπολείμματα από τα γεωργικά λιπάσματα, τα οποία ευνοούν την ανάπτυξη του φυτοπλαγκτού.

Οι απώλειες φαίνεται να είναι μεγαλύτερες σε εκείνες τις περιοχές των ωκεανών - τις πολικές και τροπικές - που θερμαίνονται περισσότερο λόγω της κλιματικής αλλαγής ή άλλων αιτιών.

Σύμφωνα με τον Μπόις, επειδή το φυτοπλαγκτόν αποτελεί βασική τροφή για τα υπόλοιπα πλάσματα των θαλασσών, οι πληθυσμοί των τελευταίων επίσης θα μειώνονται όλο και περισσότερο, καθώς χάνουν τη βασική πηγή διατροφής τους.

Επιταχύνεται η κλιματική αλλαγή

Από την άλλη, η μείωση του φυτοπλαγκτού επιδεινώνει την κλιματική αλλαγή.

Οι ωκεανοί απορροφούν περίπου το 40% του διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπουν οι ανθρώπινες δραστηριότητες.

Το φυτοπλαγκτόν, με τη σειρά του, μετατρέπει αυτό το διοξείδιο σε οξυγόνο ή πεθαίνει και θάβεται στους βυθούς μαζί με το διοξείδιο.

Καθώς όμως το φυτοπλαγκτόν εξαφανίζεται σταδιακά, οι ωκεανοί χάνουν λίγο-λίγο την ικανότητά τους να απορροφούν διοξείδιο, το οποίο αναγκαστικά παραμένει στην ατμόσφαιρα, αυξάνοντας όλο και περισσότερο την επιφανειακή θερμοκρασία του πλανήτη. Αυτό, στη συνέχεια, οδηγεί σε μεγαλύτερες απώλειες φυτοπλαγκτού και ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται.

Άλλοι παράγοντες πίσω από τη μείωση

Σύμφωνα με άλλους επιστήμονες, η διαχρονική μείωση του φυτοπλαγκτού μπορεί να οφείλεται και σε άλλους παράγοντες.

Ως τέτοιοι λογίζονται η εκρηκτική αύξηση της αλιείας ανοικτών θαλασσών, η οποία, καθώς αποψιλώνει τις θάλασσες από τα ψάρια με επιταχυνόμενο ρυθμό, επιτρέπει την ταχύτερη αύξηση του ζωοπλαγκτού - με το οποίο τρέφονται τα ψάρια - κάτι που στη συνέχεια οδηγεί σε μείωση του φυτοπλαγκτού, αφού το τελευταίο αποτελεί βασική τροφή του ζωοπλαγκτού.
enet