Καλύτερα πλακάκια για διαστημόπλοια με βάση αρχαιοελληνικά αγγεία;

Θα μπορούσε η τεχνογνωσία των αγγειοπλαστών της αρχαίας Ελλάδας να αξιοποιηθεί προκειμένου τα διαστημικά σκάφη να θωρακιστούν αποτελεσματικότερα από τις τεράστιες εναλλαγές θερμοκρασίας; Με αυτόν ακριβώς το στόχο, επιστήμονες από το αμερικανικό Ινστιτούτο Συντήρησης Γκέτι, το Εθνικό Ινστιτούτο Επιταχυντών του Στάνφορντ και την Aerospace Corporation, μελετούν τις χημικές ιδιότητες αρχαιοελληνικών αγγείων.

Τα κεραμικά πλακάκια που καλύπτουν τα διαστημικά σκάφη πρέπει να αντέχουν σε θερμοκρασίες που κυμαίνονται από τους -120 βαθμούς Κελσίου στο Διάστημα έως τους 1650 βαθμούς, κατά την επανείσοδο στην ατμόσφαιρα.

«Κεραμικά συστατικά χρησιμοποιούνται στη διαστημική τεχνολογία και στα διαστημικά οχήματα», λέει ο Μαρκ Τσουρμπούχεν από την Aerospace Corp. «Πρέπει να συνεχίσουμε να μαθαίνουμε για την αλληλεπίδραση των συστατικών σε αυτά τα υλικά για να κατανοήσουμε καλύτερα τυχόν
πρακτικά ζητήματα που ενδέχεται να ανακύψουν κατά τη χρήση τους στο Διάστημα».

Οι επιστήμονες προσπαθούν να μάθουν περισσότερα για τη μοριακή δομή αρχαίων αμφορέων και άλλων αγγείων με τη χρήση, μεταξύ άλλων, της φασματοσκοπίας XANES, μιας τεχνικής που στην προκειμένη περίπτωση τους παρέχει δομικές πληροφορίες για τα υλικά που δίνουν στα αντικείμενα το μαύρο και κόκκινο χρώμα τους και για το βαθμό οξείδωσης του σιδήρου σε κομμάτια αγγείων. Παρότι οι καλλιτέχνες δούλευαν μόνο με πηλό και χρωστικές ουσίες, η χημική σύνθεση των κεραμικών παρέμενε αναλλοίωτη σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες.

«Δεν χρειάζεται κάτι να είναι περίπλοκο για να είναι εξεζητημένο», εξηγεί η συντηρήτρια του Γκέτι Κάρεν Τρεντάλμαν αναφερόμενη στα αγγεία, που χρονολογούνται από τον 5ο και 6ο αιώνα π.Χ. «Αν μπορέσουμε να κατανοήσουμε την τεχνολογία, πάνω στην οποία βασίστηκαν αυτά τα έργα τέχνης, θα είμαστε σε θέση να χρησιμοποιήσουμε αυτή τη γνώση σε μια εκπληκτικά μεγάλη ποικιλία εφαρμογών».

Οι επιστήμονες που μετέχουν στο πρωτοποριακό πρότζεκτ ευελπιστούν επίσης να ταυτοποιήσουν τις «υπογραφές» συγκεκριμένων αγγειοπλαστών με βάση τα υλικά που χρησιμοποιούσαν. Κάτι τέτοιο πιστεύουν ότι θα τους βοηθήσει να μάθουν περισσότερα για το πώς άλλαξαν και εξελίχθηκαν οι τεχνικές τους με την πάροδο των ετών, αλλά και να βάλουν μια υπογραφή σε έργα που έως σήμερα αποδίδονταν σε ανώνυμους καλλιτέχνες. Απώτερος στόχος τους όμως είναι το πρόγραμμα να ανοίξει το δρόμο για τη βελτίωση των μεθόδων συντήρησης και την κατασκευή καλύτερων κεραμικών πλακών για χρήση στην αεροδιαστημική βιομηχανία.