Η ελληνική ερευνητική ομάδα, με επικεφαλής τον Αριστείδη Ηλιόπουλο, αναπληρωτή καθηγητή στο τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης και συνεργαζόμενο ερευνητή του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Ερευνας (ΙΤΕ), αποκάλυψε τον μηχανισμό με τον οποίο μια πρωτεΐνη που φυσιολογικά εκφράζεται σε μικρές ποσότητες στον οργανισμό μπορεί να καταστρέψει καρκινικά κύτταρα.
Η συγκεκριμένη πρωτεΐνη, που ονομάζεται CD154, ρυθμίζει τους ανοσολογικούς μηχανισμούς άμυνας έναντι της καρκινικής αύξησης. Οι μελέτες του έλληνα ερευνητή Αρη Ηλιόπουλου και των συνεργατών του, που δημοσιεύονται στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό «Journal of Cell Biology», περιγράφουν μια νέα ιδιότητα της πρωτεΐνης CD154, δηλαδή την ικανότητά της να προσβάλλει απ' ευθείας τα καρκινικά κύτταρα επάγοντας τον θάνατό τους. Αντίθετα, φυσιολογικά κύτταρα δεν
επηρεάζονται σε σημαντικό βαθμό και επιβιώνουν.
Ε Κύριε Ηλιόπουλε, πώς φτάσατε στη συγκεκριμένη θεραπευτική μέθοδο με την πρωτεΐνη CD154;
Α Σε μια σειρά πειραμάτων που πραγματοποιήσαμε ανακαλύψαμε πως η πρόσδεση της CD154 σε μόριο της επιφάνειας των καρκινικών κυττάρων ενεργοποιεί ένα ιδιότυπο σηματοδοτικό μονοπάτι αυτοκαταστροφής τους. Κεντρικό ρόλο σε αυτόν τον μηχανισμό παίζει η RIP1, μια ενδοκυττάριος πρωτεΐνη που ρυθμίζει τον κυτταρικό θάνατο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, όμως, τα καρκινικά κύτταρα αναπτύσσουν μηχανισμούς ανθεκτικότητας στην κυτταροτοξική δράση του CD154. Η ομάδα μου κατάφερε μέσα από μια πολύπλοκη ερευνητική διαδικασία να αναγνωρίσει μια ομάδα γονιδίων, των ΙΑΡ, ως υπεύθυνων για την ανθεκτικότητα αυτή και έδειξε ότι χημικοί αναστολείς των ΙΑΡ αυξάνουν την κυτταρολυτική δράση της CD154. Η σύνθεση ειδικών φαρμάκων-καταστολέων των ΙΑΡ αποτελεί στόχο και προτεραιότητα πολλών φαρμακευτικών εταιρειών και ερευνητικών οργανισμών με σκοπό την κλινική εφαρμογή τους.
Ε Χρησιμοποιήσατε μια δική σας στρατηγική στο επιστημονικό πεδίο για να υπάρξουν θεραπευτικά αποτελέσματα;
Α Ναι, η χρήση της μοριακής βιολογίας για την κατανόηση των μηχανισμών που διέπουν τον κυτταρικό θάνατο έχει επιφέρει σημαντική πρόοδο στην καταπολέμηση των κακοηθειών του ανθρώπου. Στόχος του ερευνητικού μας έργου είναι η διαμόρφωση μιας θεραπευτικής στρατηγικής που θα προσβάλλει τα καρκινικά κύτταρα σε πολλαπλά επίπεδα, μειώνοντας τον ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό τους και την ανθεκτικότητά τους στη χημειοθεραπεία, ενώ παράλληλα θα ενισχύει και τους ανοσολογικούς μηχανισμούς άμυνας του οργανισμού.
Πρόσφατα η ερευνητική ομάδα μας, σε συνεργασία με επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Ουψάλας στη Σουηδία, χρησιμοποίησε τον ιό του κοινού κρυολογήματος που έχει τροποποιηθεί στο εργαστήριο ώστε αφ' ενός να είναι ακίνδυνος για τον ασθενή και αφ' ετέρου να φέρει το γονίδιο για την πρωτεΐνη CD154. Ετσι ο ιός αυτός δρα ως «δούρειος ίππος», που μπορεί να εισχωρήσει στο κύτταρο και να παραγάγει μεγάλες ποσότητες CD154. Πρόκειται για μια μέθοδο που, σε συνδυασμό με αναστολείς των ΙΑΡ, αναμένεται να οδηγήσει στην πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση των κακοηθειών στον άνθρωπο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου